Zelf kruiden kweken
Met deze lijst kun je de soorten kruiden kiezen die bij jou en jouw tuin passen. Plant de kruiden in de grond of in een pot en zorg voor de juiste tuingereedschap bij het planten en verzorgen van de kruiden. Bij kruiden kweken lees je hoe deze kruiden kunt zaaien en kweken.
LEES OOK
Zelf maken: een kruidenspiraal in de tuin
1. Bieslook
Grondsoort: elke, maar het liefst rijk en vochthoudend
Standplaats: veel zon
Vermeerderen: met zaad in de volle grond als die warm is of de pollen in groepjes van 6-10 bolletjes scheuren en ze op 15 cm van elkaar terug planten
Smaak: verfijnde uiensmaak
Keuken: in soepen, sauzen, dressings, salades, aardappel- en eiergerechten. Ook mooi als garnering, gesnipperd of door met de sprieten pakketjes samen te binden
Gebruik: de bloem en de stengel zijn eetbaar. Beter niet verwarmen, omdat anders de smaak verloren gaat
Extra: naast vitamine A en B ook een hoog gehalte aan C
2. Bonenkruid
Grondsoort: arm, goed afwaterend
Standplaats: volle zon
Vermeerderen: zaaien in het vroege voorjaar of stekjes snijden van half verhoute aangroei
Smaak: kruidig
Keuken: bij peulvruchten (tuinbonen, witte en bruine bonen), kapucijners, linzen en erwten
Gebruik: door het sterke aroma kunnen de blaadjes meegekookt worden. Helpt koolsoorten te verminderen
Extra: stimuleert de spijsvertering
3. Citroenmelisse
Grondsoort: elke, maar liefst rijk en vochtig
Standplaats: volle zon met 's middags schaduw
Vermeerderen: snijd half verhoute stekken van de nieuwe aangroei in het late voorjaar of vroege zomer
Smaak: citroenachtig, en ook naar citroen geurend
Keuken: in of bij paling, vis- en vleesgerechten, in frisdrank, water of (fruit)salade
Gebruik: blaadjes niet meebakken of meekoken
Extra: heeft een verjongende en rustgevende werking. Thee van citroenmelisse en honing is een echt slaapmutsje
4. Dragon
Grondsoort: elke soort
Standplaats: warm en zonnig
Vermeerderen: graaf wortelstokken op, trek ze uit elkaar en zet 8-10 cm lange stukken met een 'oog' in potten met aarde
Smaak: pikant zuur
Keuken: in of bij vlees-, vis-, kip- en eiergerechten, schelpdieren, groentesalades, sauzen (bearnaise en hollandaise), tomatengerechten, azijn en omelet
Gebruik: kort mee verwarmen of kort voor opdienen toevoegen. Door de intense smaak weinig gebruiken
Extra: wekt de eetlust op, werkt tegen darmstoornissen en geeft smaak bij zoutloos eten
5. Krulpeterselie
Grondsoort: goed doorlatend, niet zuur
Standplaats: liefst in halfschaduw
Vermeerderen: het best is zaaien in de volle grond in het late voorjaar
Smaak: fris 'groen'
Keuken: in of bij sauzen, dressing, vinaigrette salades, soepen, vis-, kip- en aardappelgerechten
Gebruik: kort mee verwarmen en/of kort voor het opdienen toevoegen, kan kort gefrituurd worden
Extra: heeft een hoge voedingswaarde en een hoog gehalte vitamine C
LEES OOK
5 manieren om een verticale tuin te maken
6. Lavas
Grondsoort: rijk, vochtig, goed afwaterend, bij planten mest toevoegen
Standplaats: zon en halfschaduw
Vermeerderen: zaaien, of in voor- en najaar wortels scheuren
Smaak: pittige 'maggi' (vandaar ook wel de naam maggiplant)
Keuken: in of bij bouillon, soepen, sauzen, salades, peulvruchten, stoofpotten
Gebruik: meekoken of verse blaadjes toevoegen aan salades. Beter niet drogen of invriezen vanwege geur- en smaakverlies
Extra: wekt de eetlust op en kalmeert onrustige darmen
7. Munt
Grondsoort: goed afwaterend, redelijk vruchtbaar
Standplaats: zon of schaduw, maar in de zon ontstaat de meest compacte groei en de meest intense kleur, geur en smaak
Vermeerderen: door de wortels in stukken te snijden of de plant te scheuren. Je kunt munt op dezelfde wijze als verveine stekken
Smaak: verfijnde pepermunt
Keuken: in of bij lams- en kalfsvlees, vis, gevogelte, soepen, sauzen, fruitsalade, ijs
Gebruik: aan warme gerechten vlak voor het opdienen toevoegen
Extra: de werkzame stof menthol werkt verlichtend bij verkoudheid, griep, maagpijn
8. Oregano
Grondsoort: elke indien 's winters niet te nat
Standplaats: zonnig
Vermeerderen: door snijden van kopstekken in het vroege voorjaar of scheuren
Smaak: zoet en toch zacht pittig
Keuken: in of bij kip, vis, lamsvlees en varkensvlees, stevige groentesoepen, pasta, gehaktbrood, omelet en gerechten met kaas
Gebruik: kan zowel aan warme als koude gerechten toegevoegd worden
Extra: werkt opwekkend en versterkend, oregano is wilde marjolein of majoraan
LEES OOK
Alles wat je moet weten over een indoor moestuin
9. Rozemarijn
Grondsoort: goed doorlatend
Standplaats: zonnig en beschut, het liefst tegen een warme muur
Vermeerderen: het best stekken snijden in het voorjaar van de nieuwe aangroei met half verhoute stengels van ongeveer 15 cm. Je kunt rozemarijn op dezelfde wijze als verveine stekken
Smaak: fris, licht bitterzoet
Keuken: in of bij marinades, soepen, pasta's, stoofschotels, lams- en varkensvlees, en alles waar tomaten in worden gebruikt
Gebruik: kan zowel aan warme als koude gerechten worden toegevoegd
Extra: helpt bij lichte, krampachtige maag- en darmstoornissen
10. Salie
Grondsoort: goed doorlatend, niet te zuur
Standplaats: zonnig
Vermeerderen: zaaien of in late lente of vroege zomer stekken snijden van de half verhoute nieuwe aangroei. Je kunt salie op dezelfde wijze als verveine stekken
Smaak: aromatisch, beetje wrang
Keuken: als toekruid in sauzen, en bij vlees en vis
Gebruik: op laatste moment toevoegen, kan ook gefrituurd worden. Lees meer bij salie knippen en gebruiken
Extra: thee trekken om te spoelen bij ontstoken tandvlees
11. Tijm
Grondsoort: arm, goed doorlatend
Standplaats: droog en beschermd tegen koude wind
Vermeerderen: zaaien in de vroege lente en van de nieuwe aangroei stekken van 5 tot 8 cm snijden
Smaak: pittig aromatisch
Keuken: in of bij schotels met mediterrane groenten, lams- en rundvlees, konijn
Gebruik: een kleine hoeveelheid laten meestoven
Extra: geeft de bronchiën rust
12. Bergamot
Grondsoort: goed afwaterend, vochthoudend en rijk aan organische mest
Standplaats: volle zon
Vermeerderen: vroeg in de zomer stekken snijden van de eerste scheuten als ze 10 cm zijn
Smaak: aromatisch
Keuken: in of bij salade (bloemblaadjes), thee (van vers blad), bowl en limonade
Gebruik: laten meetrekken
Extra: helpt bij maagklachten
LEES OOK
Kruiden en bloemen drogen
13. Brandkruid
Grondsoort: droog, goed afwaterend
Standplaats: zonnig
Vermeerderen: in de zomer kruidachtige kopstekken van niet-bloeiende scheuten snijden
Smaak: licht kruidig
Keuken: in of bij stoofgerechten gedroogd blad laten meestoven
Gebruik: meestoven
Extra: een steeds populairder wordende tuinplant
14. Dropplant
Grondsoort: elke, maar liefst rijk en vochtig
Standplaats: pal in de zon
Vermeerderen: in late voorjaar kruidachtige stekken snijden of om de 2 à 3 jaar pollen scheuren
Smaak: anijsachtig
Keuken: in of bij salades, thee, punch, als smaakmaker bij varkensvlees en ristschotels
Gebruik: blaadjes in salades, laten trekken in heet water voor thee; de bloemen in vruchtensalades
Extra: goede geurmaker in een potpourri
15. Lavendel
Grondsoort: goed afwaterend en vruchtbaar
Standplaats: zonnig
Vermeerderen: in voorjaar half verhoute stekken van niet-bloeiende scheuten snijden. Lavendel moet je ook snoeien, lees meer bij lavendel snoeien
Smaak: aromatisch kruidig
Keuken: in of bij kruidengelei, azijn en gebak. De bloemen kunnen gekonfijt worden
Gebruik: vers en gedroogd
Extra: verzachtend, kalmerend, antibiotisch
LEES OOK
Zelf knoflook kweken: zo ga je te werk
16. Kattenkruid
Grondsoort: goed afwaterend
Standplaats: zon of halfschaduw
Vermeerderen: in voorjaar of zomer ter plekke zaaien, in late voorjaar tot midzomer half verhoute stekken van nieuwe niet-bloeiende aangroei
Smaak: muntachtig
Keuken: thee, salades, vleesgerechten
Gebruik: vlees met blad inwrijven
Extra: is heel geschikt voor potten, aftreksel helpt tegen verkoudheid
17. Lievevrouwenbedstro
Grondsoort: droog
Standplaats: schaduw, liefst onder een boom
Vermeerderen: in tweede of derde jaar wortelkluit scheuren
Smaak: zoet, als pas gemaaid gras
Keuken: in of bij salades (bloemen), meiwijn (takje in witte wijn)
Gebruik: vers
Extra: thee van de blaadjes vermindert maagpijn, werkt vochtafdrijvend en helpt tegen galstenen
18. Rozengeranium
Grondsoort: elke als die goed afwaterend is
Standplaats: warm en zonnig
Vermeerderen: in de zomer kruidachtige kopstekken van niet-bloeiende scheuten snijden
Smaak: mengsel van komijn, munt en nootmuskaat
Keuken: in of bij onderin een cakevorm, punch
Gebruik: verse blaadjes
Extra: nooit het blad van citroengeranium Pelargonium crispum gebruiken, omdat dat maagklachten kan veroorzaken
19. Shiso
Grondsoort: goed doorlatend, in de vorige herfst bewerkt met rijpe mest of humus
Standplaats: volle zon
Vermeerderen: in het voorjaar zaaien
Smaak: licht basilicumachtig
Keuken: in of bij cakemeel, salade, tempura, bloemen als bijgerecht bij sushi
Gebruik: vers en gedroogd blad, zaadjes
Extra: wordt ook Chinese basilicum genoemd, helpt bij verkoudheid
20. Vrouwenmantel
Grondsoort: elke die vochtig is
Standplaats: zon en halfschaduw
Vermeerderen: het beste door in het voor- of najaar te scheuren
Smaak: zacht bitter
Keuken: in of bij salades, yoghurt
Gebruik: jonge blaadjes in kleine stukjes scheuren
Extra: aftreksel verzacht menstruatie- én overgangsklachten
21. Zuring
Grondsoort: rijk, zuur, vocht vasthoudend
Standplaats: zon of halfschaduw
Vermeerderen: zaaien in de late lente en scheuren
Smaak: fris zuur
Keuken: in of bij soepen, omeletten, vissauzen, kip en varkensvlees. Maakt biefstuk mals: vlees inwikkelen of gekneusde bladeren aan marinade toevoegen.
Gebruik: verse bladeren.
Extra: niet geschikt om te drogen. Nooit te veel van gebruiken!
Om zelf te kweken
LEES OOK
Om op te eten: moestuinieren voor beginners in 7 stappen