Goed plan: zo stel je een beplantingsplan voor de tuin samen

Grondsoort bepalen

Hoewel je misschien het liefst meteen begint met planten uitzoeken en je favoriete combinaties en kleuren kiezen, is stap 1 het onderzoek naar de soort grond in de tuin. Het is namelijk goed om te weten of je te maken hebt met een zand-, leem- of kleibodem, zodat je daarop je plantenkeuze kunt aan passen. In het artikel Welke planten passen bij welke grondsoort? lees je hier uitgebreid over. Je kunt veel over de grond te weten komen door een grondmonster te nemen of een bodemtest te doen. Bij de uitslag van het laboratorium zit vaak een bemestingsadvies. Je kunt ook hulp vragen bij een tuincentrum of hovenier in de buurt om de grondsoort te bepalen.

Zon, schaduw of halfschaduw in de tuin?

Grondsoort afgevinkt? Dan is de volgende stap de ligging van de tuin. Voordat je planten koopt, moet je weten of de beplanting in de zon, in de halfschaduw of in de schaduw komt te staan. Gelukkig zijn tegenwoordig bijna alle planten voorzien van een label met informatie over de bloeitijd, de tijd waarop de plant gesnoeid kan worden én de ideale standplaats. Dit betekenen de symbolen:

• Open zon: volle zon, 6 uur zon of meer per dag.

• Half zwarte zon: halfschaduw, minstens 4 uur zon per dag.

• Helemaal zwarte zon: schaduw, minstens 2 uur zon per dag.

LEES OOK
Meer schaduw in de tuin? Ontdek deze 5 simpele tips

Beplantingsplan maken: 10 regels voor planten in de border

Eindelijk over naar het leukste, maar ook moeilijkste deel: de border samenstellen. Stel je eisen niet meteen te hoog en verander in de toekomst dingen die je niet bevallen. Een border 'leeft' en je kunt dan ook elke keer planten toevoegen en weghalen. Hieronder volgen tien regels die je kunt aanhouden bij het kiezen van beplanting voor de border.

1. 01.

   In een border kun je praktisch alle groepen planten gebruiken: bloembollen, vaste planten, struiken, kruiden, rozen en eenjarige zomerbloemen.

2. 02.

   Maak geen 'postzegelverzameling' van de border, maar gebruik meerdere vaste planten van één soort. Bijvoorbeeld drie tot vijf stuks.

3. 03.

   Let op de bloeitijd, bloemkleur, hoogte, bladvorm en bladkleur. Afwisseling is belangrijk.

4. 04.

   Over het algemeen staan lage planten op de voorgrond. Naar achteren toe wordt de beplanting steeds hoger. Planten met een luchtige uitstraling, zoals ijzerhard (Verbena bonariensis) en prachtkaars (Gaura), kun je gerust meer naar voren plaatsen.

5. 05.

   Heb je een kleine tuin, dan kun je het best voor planten met een lange bloeitijd kiezen, zoals ooievaarsbek (Geranium). Planten als pioenen, die maar een paar weken bloeien en relatief veel plaats innemen, passen beter in een grote border.

6. 06.

   Een wintergroen element is in de winter heel waardevol. Denk bijvoorbeeld aan een buxusbol, een wintergroen siergras, een kerstroos (Helleborus) of maagdenpalm (Vinca).

7. 07.

   Voor het nodige evenwicht en rust in de tuinaanleg is het verstandig om plantengroepen of kleuren te herhalen.

8. 08.

   Weinig tijd? Kies dan voor vaste planten met een stevige groei die nauwelijks of niet omvallen.

9. 09.

   Houd je van een border met een natuurlijke uitstraling, plaats dan siergrassen tussen de vaste planten.

10. 010.

    Rozen bloeien lang en rozen op stam nemen relatief weinig ruimte in. Onder een roos op stam kun je weer andere beplanting kwijt. Vraag bij aanschaf wel om een roos die doorbloeit, zoals de witte 'Schneewittchen' en de roze 'Bonica'.

LEES OOK
Zo kies je de beste erfafscheiding voor de tuin

Groene tuinafscheidingen

Heb je besloten een heg of haag te planten? Daarin kunnen ook vogels nestelen en schuilen. Je hebt volop keuze uit bladverliezende en groenblijvende hagen. Natuurlijk zorgt een bladverliezende haag voor inkijk, maar bedenk wel dat het blad pas in november valt en het echte tuinseizoen dan voorbij is. Weinig ruimte? Dan is een scherm waartegen klimplanten houvast hebben ideaal. Hieronder vind je een aantal struiken en klimplanten waar je een haag mee kunt vormen.

Bladverliezende hagen

• Beukenhaag (Fagus sylvatica): vijf tot zeven stuks per meter. Het dorre blad blijft vanaf het najaar aan de haag hangen. Deze struik krijgt pas laat in het voorjaar nieuw blad.

• Haagbeuk (Carpinus betulus): vijf tot zeven stuks per meter. Het blad valt in de herfst af, maar de haag krijgt al vroeg in het voorjaar nieuw blad. Deze struik kan tegen wat vochtige grond.

• Liguster (Ligustrum): zeven tot negen stuks per meter. Deze struik groeit snel en blijft in een zachte winter groen.

Groenblijvende hagen

• Hulst (Ilex aquifolium): drie tot vijf stuks per meter. Heeft een stekelig blad en kan goed tegen diep terugknippen.

• Leylandcipres (Cupressocyparis leylandii): drie tot vijf stuks per meter. Dit is een snelle groeier, maar vereist veel onderhoud.

• Taxus (Taxus): drie tot vijf stuks per meter. Deze struik kan goed tegen diep terugsnoeien, hij is echter wel giftig.

Bladverliezende klimplanten

• Akebia quinata: doet het goed in de zon/halfschaduw. Het is een snelle groeier met mooie bloemen in het voorjaar.

• Blauweregen (Wisteria): doet het goed in de zon/halfschaduw. Het is een snelle groeier met mooie bloemen.

• Klimhortensia (Hydrangea anomala ssp. petiolaris): zon/halfschaduw/schaduw. Dit is een snelle groeier met mooie bloemen.

Groenblijvende klimplanten

• Klimop (Hedera): zon/schaduw, sterk, groeit heel snel, relatief veel onderhoud.

• Clematis armandii: zon/halfschaduw, mooie bloemen, groeit snel, beschut planten.

• Kamperfoelie (Lonicera japonica): zon/halfschaduw, mooie bloei, beschut planten.

Beplantingsplan maken met een boom

Een boom zorgt niet alleen voor hoogte in de tuin, maar ook afwisseling, schaduw en perspectief. Neem dus zeker ook een boom mee in het beplantingsplan. Welke boomsoort past bij de tuin en wensen, lees je in het artikel Wat is een leuke boom voor in de tuin?.