Zo bescherm je planten tegen vorst en sneeuw

2 december 2022, 15:00

Hoe bescherm je planten tegen vorst

Er zijn planten die niet goed tegen de vorst kunnen, zoals tropische en mediterrane soorten. Maar hoe bescherm je deze nou tegen de vorst? Bekijk hieronder de video met handige tips:

Beschutte plek voor vorstgevoelige planten

In de winter is de standplaats van vorstgevoelige planten belangrijk. Planten die nauwelijks beschut staan, hebben het moeilijker dan planten die uit de wind staan in bijvoorbeeld in stad. Ook wordt het in het oosten van ons land vaak een stuk kouder dan in de kustprovincies. Niet alleen kan kou de planten beschadigen, ook een flinke regenbui kan zorgen voor schade.

Vorstgevoelige planten

Vorstgevoelige planten zijn vaste planten die sterven bij vorst. De temperatuur waarbij dat gebeurt verschilt per plant. Zet deze planten het liefst in potten zodat je ze kunt verplaatsen en laat ze ‘koel’ overwinteren op de veranda, in een schuur of een kas. Vorstgevoelige planten sterven overigens meestal niet door kou, maar door natte voeten.

Vorstgevoelige planten binnen zetten

Is verplaatsen lastig? Zorg dan dat de planten op een goed waterdoorlatende plek staan. Veel vorstgevoelige planten kunnen wel tegen een paar graden vorst – vaak vriest het in het land van herkomst ook wel eens – maar bij strenge vorst moeten deze planten wel echt naar binnen. Denk aan een schuur, garage, onverwarmde kamer of de gang.

Groenblijvende planten beschermen tegen vorst

Vriest het niet alleen ’s nachts, maar ook overdag, dan moeten ook groenblijvende planten beschermd worden. Groenblijvende planten zijn in de winter niet in rust. Vriest het ’s nachts flink en schijnt overdag de zon, dan kunnen de bladeren uitdrogen en vervolgens zelfs verbranden. Het werkt goed om dan wat vliesdoek, een oude kledinglap of handdoek over de bladeren te leggen om de plant tegen het zonlicht te beschermen. Alpenplanten en stekelnootje (Acaena) zijn groenblijvend maar ook vorstgevoelig. Bedek de bladeren bij strenge vorst (rond -10°C) met wat dennentakken, een laagje grove compost of stro om ze te beschermen.

beeld vtwonen Beeld Unplash — Beeld Unplash

Hoeveel vorst kan een plant hebben?

Het is moeilijk om bij elke plantensoort precies aan te geven hoeveel vorst hij kan verdragen. De vochtigheid van de bodem speelt daar namelijk ook een rol in. Een bananenboom bijvoorbeeld kan 10 tot 15 graden vorst verdragen. Maar is de plant niet ingepakt en waait er een venijnige oostenwind? Dan kan lichte vorst al schadelijk zijn. Ook maakt het verschil of de plant in de volle grond of in een pot staat.

Planten in potten beschermen tegen vorst

Planten in potten zijn in de winter veel kwetsbaarder dan planten in de volle grond. Dat is logisch, want de wand van een pot is dun en daarom kan de wortelkluit eerder bevriezen. Planten in potten kun je beschermen door de pot of bak aan de binnenkant eerst te bekleden met noppenfolie. Maak op de bodem wat gaten in de folie, zodat het regenwater altijd gemakkelijk weg kan lopen. Of zet de potten bij elkaar in een kistje en vul de tussenruimte op met droog blad of stro.

Planten geen water geven met vorst

Geef buitenplanten die in potten staan geen water meer om te voorkomen dat de aarde – en dus de wortels – bevriezen. Er is een groot verschil in winterhardheid tussen planten die in de volle grond staan en dezelfde exemplaren in pot. Zet daarom als het harder gaat vriezen (-10°C) exoten in potten in een schuur of onverwarmde kamer. Dat is al voldoende bescherming.

Verschillende planten beschermen tegen vorst

Om planten tegen vorst, wind en regen te beschermen kun je ze inpakken. De meeste planten bescherm je met een constructie van stokken en jute, met daartussen wat stro en droog blad.

Hoge planten: met een constructie van bamboestokken en jute help je een hoge plant de winter door. Steek rond de plant drie bamboestokken in de grond, wikkel stro en droog blad rond de stam en bind dat niet al te strak vast met wat touw. Wikkel jute rond de bamboestokken en bind de wigwam bovenaan met een lapje vast.
Hoge planten: verpak planten als een soort totempaal door rond de stam, op ongeveer 20 cm afstand, enkele stevige stokken te steken. Omwikkel de stokken met een rietmat of fleece en stort deze ‘omheining’ vol met stro en droog blad.
Palmboom: de enige palmsoort die in Europa voorkomt is de dwergpalm (Chamaerops humilis). De plant kan wel enige vorst verdragen, maar kan in een strenge winter beter worden ingepakt. Gebruik voor het inpakken van de stam stro en dennentakken en zet daar een rietmat omheen. Het blad kan dan enige vorstschade oplopen, maar gelukkig maakt de palm in het voorjaar weer snel nieuwe uitlopers.
Stamroos: als het overdag vriest, moet een stamroos tegen vorstschade beschermd worden. Bind aan het eind van de stam wat stro. Ook dennentakken, bijvoorbeeld van een afgedankte kerstboom, gebruik je als bescherming voor de oculatieplaats.
Klim- en struikrozen: bij deze rozen zit de oculatieplaats net boven of net onder de grond, hier biedt een eenvoudig bergje aarde aan de voet al voldoende bescherming.
Leifruit: bescherm vijg, perzik, kiwi en ander vorstgevoelig leifruit met een rietmat of scherm tegen de vorst. Plaats de mat schuin tegen het fruit zodra er vorst voorspeld wordt. Haal de mat weer weg zodra de temperatuur boven de nul graden komt.
Kruiden: van tijm, rozemarijn, salie, selderij en peterselie oogst je in principe de hele winter. Ze zijn namelijk vorstbestendig als ze in de volle grond staan. Staan de kruiden in potten? Zet ze dan binnen op een koele plaats om bevriezing van de kluiten te voorkomen.
Sommige planten moet je bij -5 °C inpakken: zet een rietmat rondom en vul die met stro of bladeren. Dit is in ieder geval nodig voor: Cordyline australis, Lobelia fulgens, lampenpoetsergras (Pennisetum villosum), Nieuw-Zeelands vlas (Phormium), ijzerhard (Verbena bonariensis), palmlelie (Yucca), Amerikaanse sering (Ceanothus arboreus), laurier (Laurus nobilis), olijfboom (Olea europaea), sneeuwbal (Viburnum tinus), vijg (Ficus) en Toscaanse jasmijn (Trachelospermum).

Tips voor planten beschermen tegen vorst

Waarmee planten afdekken tegen vorst? Met een rietmat of cloche bescherm je gemakkelijk de planten. Heeft ‘ie wat extra warmte nodig, hang er dan bijvoorbeeld een lichtsnoer omheen.

Rietmat: het is erg handig om in de wintermaanden een rietmat achter de hand te houden. Zo’n mat zet je snel rond een vorstgevoelige plant. Ook rond een roos op stam biedt een rietmat uitkomst. Zodra het overdag niet meer vriest, haal je deze bescherming weer weg.
Glazen cloche: het is altijd handig om een glazen cloche bij de hand te hebben. Zet de cloche over kleine vorstgevoelige planten. Een grote glazen pot, zoals waar bijvoorbeeld augurken in hebben gezeten, kan je voor dit doel gebruiken.
Verlichting: om planten, zoals stamrozen, extra tegen strenge vorst te beschermen kun je lampjes in plastic zakken gebruiken. Hiervoor kun je ook een lichtslang gebruiken; ook deze lampjes geven warmte af. Deze maatregel is alleen nodig als het heel streng vriest.