Wat is composteren?
Composteren is een proces waarbij micro-organismen natuurlijk afval omzetten in compost: een zeer donkerbruin tot zwart kruimelig product dat bestaat uit resten van planten, groente, fruit en snoeiafval. Composteren gebeurt op een composthoop of in een compostbak. Het is belangrijk dat de temperatuur en vochtigheidsgraad van de composthoop of in de compostbak goed zijn en dat er voldoende zuurstof aanwezig is. Tijdens het composteren geven bacteriën warmte af, waardoor het tuinafval warm wordt. De ideale temperatuur voor een composthoop is ligt tussen de 55 en 65 graden Celsius. Als temperatuur boven de 70 graden komt koel je de compostbak af door meer zuurstof toe te laten. Als de hoop tot onder de 50 graden afkoelt is de compost klaar en kun je hem verspreiden in de tuin. Zonder zuurstof kunnen de bacteriën in de composthoop hun werk niet goed doen, waardoor rotting ontstaat. De composthoop mag niet te nat, maar ook niet te droog worden. Zorg dat hij vochtig blijft, maar niet doorweekt raakt.
Dit zijn de voordelen van een compostbak in de tuin
Veel mensen laten hun groente-, fruit- en tuinafval (gft) ophalen door de gemeente die het vervolgens laat composteren. Wanneer je planten in de tuin hebt, kun je er ook voor kiezen om zelf te composteren in een eigen compostbak. Het maken van een compostbak heeft verschillende voordelen. Zo is het:
-
Duurzaam: het gft-afval hoeft niet opgehaald en verwerkt te worden. Door zelf te composteren verklein je de Nederlandse afvalberg en hoeven er minder ophaalwagens te rijden.
-
Goed voor de bodem: compost verbetert de bodemstructuur van de tuin. Het biedt onder andere natuurlijke bescherming tegen bodemziektes en het vermindert bodemerosie, uitdroging en verzuring van de bodem.
-
Goed voor de planten: compost voedt planten in de tuin door ze te voorzien van voedingsstoffen.
Een compostbak maken van gaas
Zelf een compostbak maken is een vrij makkelijk DIY-project. Voornaamste voordeel: je kunt zelf de formaten van de compostbak bepalen. Dit is handig als je een kleine tuin hebt of als de tuin zo vol staat dat je weinig ruimte overhoudt.
Dit heb je nodig
Als je zelf een (kleine) compostbak gaat maken heb je de volgende materialen nodig:
-
Stuk lint of touw: hiermee bepaal je de gewenste maat van de compostbak en teken je hem af op de grond.
-
Grondboor: hiermee boor je de gaten in de grond.
-
4 houten palen: dit worden de randen van de compostbak.
-
Grofmazig gaas of houten planken: hiervan maak je de zijkanten van de compostbak. Grofmazig gaas is relatief goedkoop en dus ideaal voor een budgetvriendelijke compostbak.
-
Kniptang of zaag: hiermee knip of zaag je het gaas of de houten planken op maat.
-
Krammen of spijkers: hiermee bevestig je het gaas of de houten planken aan de houten palen.
-
Hamer: hiermee sla je de krammen of spijkers vast.
Zo maak je het
- 01.
Bepaal de plaats en de afmeting van de compostbak. Zet de gewenste maat van de compostbak met linten of een stuk touw uit op de grond. Het makkelijkst voor het maken van de compostbak is een vierkant van 1x1 meter. In de volgende stappen wordt uitgegaan van dit formaat.
- 02.
Boor met de grondboor vier gaten in de grond op de hoeken van de compostbak. Zet de houten palen in de gaten en vul de gaten weer op met de aarde, zodat ze stevig vast komen te staan.
- 03.
Graaf een rechte geul tussen de houten palen van ongeveer 15 centimeter diep. Hierin begraaf je later de rand van het gaas of van de onderste houten plank.
- 04.
Knip het gaas of zaag de houten planken op het juiste formaat. Houd bij gaas de afmetingen 1 meter breed en 1,15 meter hoog aan. De onderste 15 centimeter begraaf je straks in de geul. Houten planken zaag je af op een breedte van 1 meter. De planken bevestig je boven elkaar totdat je de gewenste hoogte hebt bereikt. Het is handig om één zijde minder hoog te maken, bijvoorbeeld 85 centimeter. Zo kun je makkelijk compost in de compostbak gooien.
- 05.
Bevestig het gaas met de krammen of de houten planken met de spijkers aan de houten palen. Als je houten planken gebruikt, zorg er dan voor dat je ruimte tussen de planken laat. Zo komt er voldoende zuurstof bij de compost. Graaf de onderste rand van het gaas of de houten planken in de geul die je hebt gegraven. Voor extra stevigheid bevestig je nog enkele planken aan de bovenrand van de compostbak. De compostbak is nu klaar! Tijd om 'm te vullen. Bijvoorbeeld samen. Compost maken met kinderen is een leuke activiteit voor het hele gezin.
Een compostbak maken van pallets
In plaats van gaas of houten planken kun je ook een compostbak maken van pallets. Dit doe je zo:
Dit heb je nodig
Als je zelf een (kleine) compostbak gaat maken van pallets heb je de volgende materialen nodig:
-
4 pallets van gelijke grootte: hiermee maak je de randen van de compostbak.
-
4 of 8 hoekijzers: deze gebruik je om de pallets met elkaar te verbinden.
-
Houtschroeven gaas: hiermee maak je de pallets aan elkaar vast.
-
(Optioneel) twee scharnieren: hiermee maak je een deur in de compostbak waarmee je de bak kunt openen en sluiten.
-
Een schroefboormachine: deze heb je nodig om de houtschroeven vast te draaien.
Zo maak je het
- 01.
Graaf een rechte sleuf van 15 centimeter diep. Hierin graaf je later de pallets in zodat de compostbak stevig in de grond staat.
- 02.
Verbind drie pallets met elkaar door aan de boven- en onderzijde een hoekijzer te plaatsen. Schroef dit stevig vast met de houtschroeven en de schroefboormachine. Om een deur in de compostbak te maken die open en dicht kan bevestig je scharnieren aan één van de pallets. Als je geen openslaande deur wilt bevestig je de vierde pallet op dezelfde manier als de andere drie. In dit geval heb je acht hoekijzers nodig in plaats van vier. Plaats de pallets in de gleuf die je hebt gegraven en dek ze stevig in.
LEES OOK
Een palletbank maken: dit is dé stap-voor-stap gids
Slim recyclen: een compostbak maken van een (oude) regenton
Heb je een oude regenton? Ook hiervan kun je een compostbak maken. Om een compostvat te maken van een regenton haal je de bodem uit de ton. Maak de grond waar de ton komt te staan los met een hark of schep. Plaats een aantal stenen in de aarde waar je de ton op plaatst. Zorg dat de ton minimaal vijf centimeter van de grond komt, zodat er voldoende zuurstof de ton in komt. Leg wat kippengaas op de bodem van de ton, zodat mollen geen kans krijgen om de ton in te kruipen.
Liever niet doen: een compostbak maken van een kliko
Een compostbak maken van een kliko is daarentegen niet aan te raden. Het is mogelijk, als je de bodem van de kliko verwijdert en voldoende gaten in de zijkanten van de kliko boort, maar zelfs dan is de kans groot dat er niet genoeg zuurstof in de kliko komt. Dit komt omdat een kliko wat taps toeloopt; smal van beneden, breder van boven. Deze constructie zorgt ervoor dat er meer druk bovenin de kliko komt, waardoor er verder naar beneden steeds minder ruimte is voor zuurstof.
/61fb0049120b4701ac9e1dca6dff590e/image.jpg)
/9050688e63f14005bc9cc15f84ffae6e/image.jpg)
/122067caf557405c95c59f01f49dfb73/image.jpg)
/dd3249a8312d46b1a381b37ea6fb2f57/image.jpg)
/822f8d73f4c64ffcbd72cfc2ad6354b0/image.jpg)
