Eigenlijk is de techniek van glas in lood uit nood geboren. Toen grote glasplaten nog niet geproduceerd konden worden, werden stukjes glasmozaïek met loodlijsten aan elkaar geplakt. Zo werd een huis wel beschermd tegen kou en kwam er toch licht binnen. In de loop van de eeuwen werd glas in lood steeds meer een kunstvorm die vooral werd toegepast in kerken met vaak indrukwekkende Bijbelse taferelen. Vanaf eind negentiende eeuw werd het ook weer populair in huizen. Soms ging het om grote en meeslepende kunstwerken, soms om eenvoudige voorstellingen van bloemen of vogels of om wit of gekleurd glas zonder beschildering in bijzondere loodvormen. Hoe het ook wordt gebruikt, glas in lood blijft een zeer sfeerbepalend element in huis.
Restaureren
Glas in lood gaat ongeveer zeventig jaar mee, daarna is het wel aan een opknapbeurt toe. Tenminste, dat geldt alleen voor het lood, dat na verloop van tijd poreus wordt en kan scheuren. Het glas kan eeuwen meegaan. Het restaureren is een klus voor de vakman. Er zijn diverse glas-in-loodateliers die gespecialiseerd zijn in restaureren en repareren. Belangrijk daarbij is dat het oorspronkelijke karakter van de voorstelling behouden blijft. Dat betekent ook dat de vorm, kleur(en) en het soort glas heel precies moeten worden nagemaakt. Zat er ooit glas in lood in het huis, maar is dat gesneuveld of verwijderd, dan is opnieuw construeren van het oorspronkelijke glas in lood ook mogelijk aan de hand van de geschiedenis van het huis. Of laat een geheel
eigen ontwerp uitvoeren: letterlijk alles kan, van Jugendstil replica's tot modern design. Let wel op: gaat het om het restaureren van glas in lood in een rijksmonument, dan gelden bepaalde voorwaarden. Kijk op cultureelerfgoed.nl en zoek op glas in lood.
Brandschilderen
Glas in lood en brandschilderen zijn technieken die bij elkaar horen. Bij glas in lood zorgen de stukjes glas en de vorm van het lood voor de voorstelling, bij brandschilderen wordt een
voorstelling in het glas gebrand. Vaak worden delen daarvan ook in lood gezet.
Dubbel glas
Nieuw gemaakt glas in lood kan heel goed in isolerende beglazing worden ingebouwd. Maar ook bestaand glas in lood kan van dubbel glas worden voorzien. Wel wordt aangeraden om het dan eerst van nieuw lood te voorzien om te voorkomen dat er stof tussen de glasplaten terecht komt. Houd er ook rekening mee dat het raamkozijn misschien wat moet worden verbreed. Voordeel van dubbel glas is natuurlijk de warmte- en geluidsisolerende werking, maar het betekent ook dat het mooie glas in lood beter beschermd is tegen breken en makkelijker is schoon te maken.
Onderhoud
Gebruik geen schuurmiddelen en vermijd schoonmaakmiddelen die ammoniak of azijn bevatten, want die kunnen het glas of lood aantasten. Glassex kan wel worden gebruikt. Spuit nooit rechtstreeks op het raam, maar op een zachte katoenen doek of keukenrol. Gebruik eventueel wattenstaafjes voor moeilijke hoekjes. Poets het lood niet op; dat hoort dof te zijn. Meer informatie: westfrieseglazenier.nl/onderhoud
Glas in lood ateliers gespecialiseerd in repareren en restaureren:
Bestaande glas in lood ramen en panelen vind je bij:
Bron: vtwonen 11-2018 | Fotografie Peggy Janssen | Binnenkijken in een bovenwoning in Arnhem
