Optimizer zonnepanelen: alle ins en outs

Wat is een optimizer?

Wil je zonnepanelen laten plaatsen, dan vliegen de termen je om de oren. Je hebt allemaal verschillende soorten zonnepanelen, omvormers en opties. Bij sommige systemen heb je te maken met omvormers waar optimizers aan vastzitten. Een omvormer is een elektronisch apparaat dat de invoerspanning naar een andere spanning kan omzetten of elektrische energie kan omzetten in energie van een andere frequentie. Hierdoor kun je de energie gebruiken voor apparatuur in huis. Een optimizer voor zonnepanelen, ook wel een power optimizer genoemd, is een klein apparaat dat tussen de omvormer en het zonnepaneel wordt bevestigd. Het is een slim apparaat dat de zonnepanelen los van elkaar laat werken. Als er op één van de zonnepanelen schaduw valt, zorgt een optimizer ervoor dat dit geen gevolgen heeft voor de opbrengst van de andere zonnepanelen. Optimizers halen een maximale opbrengst uit elk paneel en zorgen ervoor dat de invloed van schaduw minimaal is.

Wanneer is een optimizer voor zonnepanelen handig?

Of je zonnepanelen optimizers nodig hebt of niet, hangt af van de schaduw op het dak. Soms worden zonnepanelen op het dak niet constant blootgesteld aan de zon. Bijvoorbeeld door voorwerpen die schaduw veroorzaken, zoals een schoorsteen, bomen of een dakkapel. Maar ook vervuiling op het paneel door bijvoorbeeld vogelpoep zorgt voor schaduw. Hierdoor is het belangrijk dat je de zonnepanelen op z’n tijd schoonmaakt.

Valt er veel schaduw op het dak, dan kan een optimizer een uitkomst zijn. Door schaduw nemen de panelen namelijk minder zon op. En ligt er één zonnepaneel (deels) in de schaduw, dan functioneren de andere zonnepanelen bij een reguliere aansluiting minder goed. Zonder optimizer zijn alle zonnepanelen namelijk met elkaar verbonden, dit noem je ook wel seriegeschakeld. Dit werkt hetzelfde met kerstverlichting in een kerstboom: als er één lampje kapot is, doet de hele reeks het niet meer. Een optimizer zorgt als het ware voor allemaal losse verlichtingssnoeren, waardoor de zonnepanelen los van elkaar functioneren en niet hun werking verliezen als één van de panelen in de schaduw valt. Heb je al zonnepanelen op het dak liggen, dan kun je ervoor kiezen om achteraf optimizers te laten plaatsen.

Soorten omvormers voor zonnepanelen

Er bestaan drie soorten omvormers die de opbrengst van zonnepanelen verbeteren.

• Stringomvormers. Hierbij is één centrale omvormer aangesloten op alle zonnepanelen. Dit is de meest gangbare optie die vaak wordt aangeboden.
• Micro-omvormers. Dit zijn losse omvormers die op elk zonnepaneel zijn bevestigd. Hierdoor werken de panelen apart van elkaar en kunnen ze los van elkaar worden gemonitord.
• Omvormer met power optimizers. Dit is het type omvormer waar het artikel over gaat. Micro-omvormers en power optimizers worden ook wel ‘Module Level Power Electronics’ (MLPE’s) genoemd. Het verschil met micro-omvormers is dat optimizers een aparte, centrale omvormer nodig hebben om mee samen te werken. Er bestaan tegenwoordig ook zonnepanelen met ingebouwde optimizers.

Wat kost een zonnepanelen optimizer?

Optimizers koop je altijd samen met een bijpassende omvormer. Je kunt rekenen op ongeveer € 60 voor één optimizer. Per zonnepaneel schaf je één optimizer aan. Hoe meer zonnepanelen je hebt, hoe meer je nodig hebt en hoe hoger het kostenplaatje. Het is een investering, maar daarna heb je wel een hogere energieopbrengst en bespaar je op de energierekening.

De voor- en nadelen van optimizers voor zonnepanelen

Optimizers hebben een aantal fijne voordelen, maar er kleven ook nadelen aan. Hieronder vind je de voor- en nadelen op een rij.

Voordelen van optimizers

• Optimale energieopbrengst. Optimizers zorgen ervoor dat de zon optimaal wordt opgenomen door de zonnepanelen en voorkomen opbrengstverlies.
• Monitoren. Je kunt de prestaties van elke zonnepaneel los inzien en monitoren.
• Veiligheid. Optimizers maken zonnepanelen veiliger. De stroomspanning wordt namelijk verdeeld over meerdere punten, in plaats van dat de spanning op één punt binnenkomt.
• Lange levensduur. Als je ze goed onderhoudt gaan optimizers meer dan 20 jaar mee.
• Installatie. Het installeren van een optimizer is heel makkelijk.
• Goedkoper dan micro-omvormers. Optimizers zijn voordeliger in aanschaf dan micro-omvormers.

Nadelen van optimizers

• Lastig te repareren. Als het apparaat stuk is, is het moeilijk te repareren, omdat de optimizer verstopt zit onder het zonnepaneel.
• Grotere kans op storing. Omdat je nu eenmaal te maken hebt met meerdere onderdelen in het systeem, is de kans op een defect of storing groter.
• Hogere opstartspanning. Er wordt pas stroom geproduceerd als er genoeg zonnestroom naar de omvormer wordt gestuurd. De optimizers gebruiken een deel van de stroom die het zonnepaneel opbrengt en de centrale omvormer heeft een grotere opstartspanning nodig.

Misschien is optimizer voor zonnepanelen bij jou thuis een slimme keuze. Zonnepanelen op het dak zijn de afgelopen jaren steeds populairder geworden. Heb je een klein dak waar een normaal formaat zonnepanelen niet op past? Kleine zonnepanelen zijn dan de oplossing.

Bron: Beeld via Unsplash | fotografie Mischa Frank