Dit betekent de COP-waarde
COP staat voor Coefficient of Performance, oftewel de prestatiecoëfficiënt. Het gaat om een getal dat uitdrukt hoe efficiënt de warmtepomp eigenlijk is. We noemen dit ook wel rendement. Wanneer je meerdere warmtepompen wilt vergelijken, kun je door middel van de COP-waarde eenvoudig aflezen hoeveel efficiënter de ene pomp ten opzichte van de andere werkt. De warmtepompen van tegenwoordig hebben meestal een COP-waarde tussen de 3,5 en 5, en het gemiddelde rendement van warmtepompen bedraagt 4. Hoe hoger de COP-waarde, hoe beter. Je vindt de COP-waarde op het energielabel van de warmtepomp.
COP-waarde berekenen
Een warmtepomp haalt voor 75% gratis energie uit de buitenlucht of bodem en heeft voor de overige 25% elektriciteit nodig om het huis van 100% warmte te voorzien. De energie die de warmtepomp uit de lucht, bodem of het grondwater haalt, wordt gedeeld door de elektriciteit die de warmtepomp verbruikt. De uitkomst is de COP-waarde.
Een voorbeeld ter verduidelijking: heeft een warmtepomp een COP-waarde van 4, dan verbruikt de warmtepomp 1 kWh elektriciteit en krijgt daarvoor 4 kWh aan warmte terug. Een COP van 4 kun je vertalen naar een rendement van 400%.
Wat is een goede COP-waarde?
Hoe kleiner het verschil tussen de temperatuur van de bron en de gewenste cv-temperatuur, hoe hoger de COP en dus het rendement is. Op het eerste gezicht misschien nog abracadabra, maar eigenlijk is het eenvoudig: als de warmtepomp de temperatuur van de bron moet verhogen naar bijvoorbeeld 25 °C, dan kost dat minder moeite en dus energie dan dat hij 50 °C moet bereiken. Bij een warmtepomp worden dan ook vaak verschillende COP's aangegeven, gebaseerd op de gewenste cv-temperatuur.
Wanneer je dit weet, dan is het ook veel logischer om een warmtepomp te combineren met vloerverwarming of speciale radiatoren die geschikt zijn voor lage temperaturen: op deze manier kun je het met een zo laag mogelijke cv-temperatuur toch behaaglijk hebben in huis.
Naast de gewenste temperatuur zijn er nog een aantal factoren die de hoogte van de COP beïnvloeden:
-
De kwaliteit van de warmtepomp.
-
Type bron: een bodembron heeft in de winter bijvoorbeeld een hogere temperatuur dan een luchtbron.
-
Isolatiegraad van je woning: hoe beter je isoleert, hoe lager de vertrektemperatuur en hoe beter het rendement van je warmtepomp. Je verbruik zal ook lager zijn, omdat er minder warmte verloren gaat.
-
De manier waarop de warmtepomp is ingeregeld: dit kun je overlaten aan de installateur.
-
Onderhoud: het is van belang om de warmtepomp regelmatig te onderhouden en laten inspecteren.
COP en SCOP: het verschil
Omdat de COP-waarde een momentopname is en de hoeveelheid energie die uit de lucht wordt gehaald gedurende het jaar verandert door seizoensinvloeden, is er ook een waarde die een gemiddelde geeft over het hele jaar. Dit noemen we de SCOP, een afkorting van Seasonal Coefficient of Performance, oftewel het rendement door de seizoenen heen.
Een warmtepomp haalt in de meeste gevallen de warmte uit de buitenlucht - zoals de populaire hybride warmtepomp - en bij lage temperaturen in de winterperiode zal dit begrijpelijkerwijs minder zijn dan in de zomer. De prestaties van de warmtepomp zullen daardoor in de winter ook minder zijn. De SCOP, de gemiddelde COP van een warmtepomp gemeten over een heel jaar, geeft daardoor een veel realistischer beeld van de warmtepomp.
Vaak worden er door leveranciers van warmtepompen aparte SCOP-waarden berekend per afgiftetemperatuur. Zo wordt berekend wat de SCOP is bij een afgiftetemperatuur van 30 °C, 35 °C, 40 °C en verder. Het gevolg hiervan is dat in een koud klimaat warmtepompen een andere SCOP hebben dan in een mild of warm klimaat.
Wist je dat je vanaf 2026 huiseigenaren verplicht zijn om bij het vervangen van de cv-ketel over te stappen op een hybride warmtepomp of een ander duurzaam alternatief? Lees hier alles over de nieuwe regels - en uitzonderingen - rondom de verplichte warmtepomp.
