WIE – Miranda Verbene met haar man en dochter
WAAR – een boerderij uit 1890 in Nuland, gemeente Den Bosch
Zelfvoorzienend
Miranda vertelt: 'De vorige bewoners hebben de boerderij gelukkig gemoderniseerd: dubbel glas, een nieuwe rieten kap. Maar wij wilden graag meer, om zo het huis zoveel mogelijk zelfvoorzienend te maken. Qua budget was wel duidelijk dat dat niet in één keer zou lukken. Maar dat is oké, we doen het stap voor stap. Eerst investeren in zonnepanelen en dan later van het gas af. Om al onze energie zelf te produceren als we later een warmtepomp hebben, zijn er 36 panelen nodig. Er liggen er nu 20, met de mogelijkheid om er later bij te plaatsen. Leuk om te zien dat je rekening meteen wat omlaag gaat. We kijken regelmatig in de app wat de panelen opleveren.'
Investeer in hulp
Of het ingewikkeld is, een pand uit 1890 verduurzamen? 'We dachten eerst, we zoeken alles zelf uit', zegt Miranda. 'Maar toen praatten we erover met een jongen uit de straat, hij werkt in de duurzame wereld. En hij kwam met de ene na de andere tip. Informatie en producten die echt bij ons passen. Inmiddels helpt hij ook anderen in de buurt. Zijn hulp is erg waardevol. En we hebben ook niet gekozen voor de goedkoopste panelen. We willen een goede kwaliteit en service. Daar waren we tijdens de installatie blij om, toen we daar wat problemen tegenkwamen hebben ze ons goed geholpen.'
Koken op inductie
Miranda heeft een eigen cateringbedrijf. 'Ik kook nu nog op gas. Koken op inductie zal even wennen zijn, maar dan kunnen we de energie daarvoor ook van de zonnepanelen halen. Dus we hebben nu afgesproken dat we dit voorjaar toch overstappen. Een ander vraagstuk was de kachel. Die wilden we graag. Hout stoken is idyllisch, maar onder de streep heel milieuvervuilend. Dus het geld dat eigenlijk voor de kachel gereserveerd was stoppen we nu in in een ander potje, zodat we eerder van het gas af kunnen. Elk jaar leggen we wat geld opzij.'
Lievelingsfruit uit eigen gaard
'Die zelfvoorzienendheid zit 'm niet alleen in de energie die we gebruiken. In onze fruitgaard staan onze favorieten: appels, noten, peren. Hoe leuk is dat, dat je je eigen fruit kan eten! Afgelopen jaar heb ik geen appel gekocht. We gooien niets weg, wat over was mochten mensen meenemen. En hetzelfde geldt voor bloemen. Ik vind het heerlijk om wat uit te zoeken bij de bloemist. Maar weet je wat een bloem kost aan energie? De lampen in de kas, veel bloemen komen met het vliegtuig hierheen, de chemische bestrijdingsmiddelen. Nu, een dahlia kan je ook makkelijk zelf kweken in je eigen tuin.'
Om trots op te zijn
Miranda heeft haar eigen B&B Het Heidehuisje. Je kan bij haar vergaderen of workshops volgen. 'Heel eerlijk, ik vind de zonnepanelen niet mooi. Ze liggen op het dak van onze B&B en ik wilde het liefst de gordijnen dicht doen. Maar de bezoekers vinden het juist leuk, dat ze in een groen huisje zitten. Vlakbij het bos, bloemen en appels uit eigen tuin. Dat is iets om trots op te zijn.'
Tips van Miranda voor een duurzame boerderij of ander renovatieproject
Ga naar iemand toe die bijvoorbeeld al de zonnepanelen heeft die jij wil kopen, daarvan leer je het meest. Wat hebbben zij gekozen? Waar liepen zij tegenaan?
Laat je niet gek maken en schakel iemand in die je kan helpen. Dan heb je misschien niet de goedkoopste producten, maar de kwaliteit is net zo belangrijk. Het is een behoorlijke investering, dus het moet gewoon goed zijn.
Het hoeft niet allemaal in één keer. Als de aansluitingen er eenmaal zijn, is het eenvoudig om later meer zonnepanelen toe te voegen.
Maak een meerjarenplan met een realistische begroting. Het is leuk om te dromen over je einddoel en door er een budget aan te koppelen, maak je het haalbaar.
Kijk naar wat je leuk vindt en wat jij vaak gebruikt. De beste duurzame keuze is voor iedereen anders. In het geval van Miranda is koken heel belangrijk. Dus werken ze toe naar koken op inductie en hebben ze een fruitgaard aangelegd.
Laura en James
Laura de Jong is dé groene curator. Je kunt haar volgen op haar . Ze schrijft hier over duurzame kleding, natuurlijke verzorging en biologisch eten. Voor jou en je kind. Op vind je haar wekelijkse expositie, met de leukste, mooiste en meest inspirerende duurzame alternatieven. Laura verbouwt op dit moment haar jaren 30 woning van energielabel G naar A.
Fotocredits | moodboard Laura en James | foto kip Nicole Kolkman | foto's interieur bed en stoelen Eline Froukje | foto's kas en boerderij Het Heidehuisje
