Wat is Scandinavian Design?
Scandinavisch design is voor de leek misschien een ruimte met witte muren, houten vloeren, modern meubilair en een gebrek aan 'rommel'. Maar: daarmee doen we de bakermat en kweekvijver van goed ontwerp tekort! Er zijn meerdere (design)regionen met bijzondere en herkenbare stijlen – denk bijvoorbeeld aan Japan of Italië – maar tijdens de laatste decennia zijn Noord-Europese invloeden nauwelijks weg te denken uit ons interieur. Dat is niet gek want namen als Arne Jacobsen, Alvar Aalto en Verner Panton en merken als Iitalla (glas!) of Marimekko (motiefjes!) hebben onze kijk op design voorgoed veranderd. Of denk aan 'nieuwe' merken als Hay, Muuto en Normann. En bestaat er iemand die niets van die fameuze blauw-gele winkel in huis heeft? Scandinavian design is hot, hotter, hotst.
Balans tussen materiaal en product
Om te laten zien wát Scandinavian Design precies is lichten we allereerst twee ontwerpen van een nieuwe hemelbestormer uit: de Noorse Stine Aas Knudsen. Stine is een ontwerpster die balans vindt tussen materiaal en product – het één moet het ander versterken. Voor haar kast 'Piet' liet ze zich inspireren door de welbekende vitrinekast die dierbare spulletjes etaleert. Door de matte multiplex deurtjes zie je de vage omlijningen van de voorwerpen die in de kast staan. Verlichting aan de achterkant van de kast zorgt voor een speels beeld. De afgeronde hoeken van de planken zorgen ervoor dat alles in de kast lijkt te zweven. De verschillende materialen leggen elk de nadruk op een andere kwaliteit van het ontwerp. Het multiplex aan de binnenkant is relatief goedkoop en makkelijk te produceren, terwijl de buitenlaag met zijn fineer juist zorgt voor een luxe uitstraling. De toepassing van melkglas zorgt ervoor dat de vitrinekast geen 'oubollig' maar juist een spannend en relevant karakter heeft.
Oud materiaal, nieuw idee
In Scandinavian Design zie je vaak dat kleine transformaties een project nieuwe waarde geven. In haar andere project kiest Stine bijvoorbeeld juist voor één materiaal: keramiek. Dat zie je niet vaak terugkomen in lampen, terwijl keramiek juist warm aanvoelt – en daarmee het karakter van een lamp kan versterken. Het bijzondere aan het ontwerp is dat de keramieken lampenkap kan roteren en daarmee verschillende schaduwen op de muur werpt. Door het te draaien schijnt bovendien de lamp feller of juist lichter waarmee het draaien tegelijkertijd een dimfunctie is. Stine speelt zodoende met het karakter van een lamp en zorgt er wederom voor dat we een menselijke interactie aangaan met een object; jij bepaalt hoe fel het licht schijnt door aan de lampen te draaien – subliem!
Berglandschap-lamp
Je ziet bij Scandinavian Design dus een mooie relatie tussen de aarde en hoe wij daar als mensen mee om kunnen gaan. Soms komt de inspiratie ook direct vanuit onze aardse omgeving, zoals bij het ontwerp van de Finse Laura Väre. Voor haar 'Aava' lamp zocht ze naar productietechnische slimmigheden en gebruikte ze een lasersnijder die de lamp lasert. De lamp bestaat uit drie gebogen lagen berken multiplex die in elkaar zijn geschoven. Wanneer de lamp aanstaat schijnt er door elke laag een andere lichtsterkte. Het patroon van de lasersnede is geïnspireerd op berglandschappen, terwijl de vorm van de lamp en de cirkels juist een boomstam met zijn ringen illustreren.
Scandinavische Meesters
Het laatste ontwerp is een meer traditionele vorm van design en past in het rijtje van ontwerpen van de Oude – Scandinavische – Meesters. Antrei Hartik uit Finland is een heuse meester in hout. Voor zijn serie dressoirs speelt hij met het begrip 'open'. Hout heeft een warme uitstraling, maar als een object alleen van hout gemaakt is, kan het zwaar aanvoelen (denk bijvoorbeeld aan die antieke kast van oma). Antrei kiest er daarom bewust voor om zijn dressoirs licht te houden en maakt gebruik van houten spijlen die de kast rondom afsluiten. Al met al zie je in alle ontwerpen die we in dit blog hebben besproken duidelijk naar voren komen dat er een balans wordt gezocht (en gevonden!) tussen materiaal, aanwezigheid in de ruimte en interactie met mens en natuur – dat zijn de elementen van Scandinavian Design!
StudentDesign
Max Hochstenbach en Guido Lok richtten drie jaar geleden het platform StudentDesign op. Daar delen zij de meest inspirerende, innovatieve en duurzame ontwerpen gemaakt door studenten van over de hele wereld: van Japan tot Brazilië en van Amerika tot Denemarken. Op vtwonen.nl laten zij de meest bijzondere ontwerpideeën zien. Wil je meer zien? Hier vind je alle vtwonen blogs van StudentDesign of neem een kijkje op hun Instagram of website!
Bron: Tekst StudentDesign | Fotografie 1. Arsi Ikäheimonen 2. Bjarte Bjørkum 3. Johanne Karlsrud 4. Rauno Träskelin 5. Arsi Ikäheimonen
